Tuesday, July 28, 2020

WA SARADAW KABA PAUL ZINGHTUNG GRAWNG A LABAU KADUN

SHACHYEN SHAGA LAM
Zinghtung ni gaw Marip amyu re. Manmaw ginwang, Gaurikrung ,kadaw (lahpai) buga kaw nga ma ai. Chying htum hpun tu ai kaw nta gap ai majaw, Chyinghtum tu ni ngu ai kaw nna, zinghtung ni ngu ai; bai lam mi gaw, shadaw garawt  gasaw yang, garawt n-gun bung na matu ,shadaw hta kawa nhtung ahtu shangoi ai majaw, zaiwa (zi)ni. shadaw ahtu wa, (zing-shadaw + htung –ahtu ai) zinghtung, ngu ai kaw na myinghkawt lu ai, nga ma ai.
          Zinghtung dap ni hta, Ndup, Ga, Hkinjawng, Dumsa nta ni ngu mying ma ai. wasaradaw Grawng gaw Dumsa Dap na re.

GAURI LUNGHKAT
            Gaurikrung na du ni, Kadaw, Hpakawn hte Hkudung  mungdu ni shada da nru nra byin wa ma ai. Dung rawn n manu wa ai majaw zinghtung Nnau  Naw ngu ai wa  gaw shanhte zinghtung ni bu htawt  na lajang  wu ai.
          Numhpang hpunau wa re ai Namje Duwa a lamu ga de shara wa hpyi ai. Maikung hte Tingsing  pa lapran na shara, Lunghkat (Nlum ta e mare baw na lungbra shi chyu wan hkru wa wa re ai) shara hpe madun ai. Dai kaw mare de nna Gauri lunghkat ngu shamying la nna nga sha wa ma ai.

GUMSHUN NUMA MATU MARA NI
          Mali Nmai Walawng, Mawun ga na, Gumshun Sin wa gaw, (Nhkum)lamun Htu hpe la ai. Kasha Ja Raw, Ja Awn hte Zau Ra hpe lu ma ai. Num kaji Nawhkum Nhpum kasha la ai. Dai ten hta Gunshun ni gaw, Manmaw ginwang, Mawun Dumdu (laika)ga kaw Gumshun Gum ja sa nga ai. Shi a kasha Ja Doi hpe Namje du wa Zau Maw hpe ya sha ai. Lamun Htu gaw kasha ni masum hte Gumshun Dumdu ga de yu hkrat nang wa ai. lunghkat na (Dumsa) Zinghtung Htung Htoi hte Malang Hkawn  a kasha ni Gam, (n nga) Naw Tawng, La Doi a matu mahtang Gumshun Ja Raw hpe hkungran nna dinghku de ya ma ai.
          Zinghtung la Doi hte Gumshun Ja Raw a kasha ni gaw: Gam (Byin Jawng)-saradaw Grawng a kawa; Naw (Duwa Tawng 0k usa, ya Myitkyina Yuzana lawk kaw nga ai); La (labya kaw la  nna, Tanghpre kaw nga nna kasha ni Bawk Naw, Ma Dawt, lu, Mahte Tu hte hpe lu ai. Gam hte La nnga sai. Lu gaw Manam Naw jan, Sarama Doi (shanhte hpu nau ni a chyinghkai kanu re; Kai,(hpung sarama galaw nna,ya shatapru kaw lahtaw jan tai nga ai); Hka(Tawm), Jawng sarama kaba tai nna, sara kaba peter Tsumhpawng Ja li Jan tai nhtawm,ya Myitkyina Du mare kaw nga ai. Pri,Tsi sarama awng la nna, Francis Xavier Mama kaba tai nna Tanai kaw magam gun hpai nga ai.Yun gaw  Nsahkran jan tai nna Du mare kaw nga ai.

KAHTAWLIK HPUNG SHANG AI
            Zinghtung Gam gaw 1931 ning hta sinlum, Aura na slg.lazum la lum hte Gawlu Hkawn  a shayi sha lazum Htu hpe hkungran la ai. Dai hpang Bumdu Zau Bawm kaw hkan nang nna gabyan galaw ai. Hkalup Hpung, Kahtawlik Hpung a lam ni hpe chye chyap wa sai. Nat kau ,hpung shang na mung chye bawng ma ai.kawa mahtang “I hpang shawng  du de hpung hta shang gaw” ngu hpaji jaw ai. Panghkak na Jau Carolus du pru wa ai. Dai rai kahtawlik Hpung de shang mat ma ai. 1934 ning hta kashin kamun hkam ya nna, Jau Carolus gaw zinghtung Gam hpe Tara Hkaw 
Sara aya jaw nhtawm Tingsing, Panghkak ginwang ni hpe yu shangun ai.
          Tarahkaw sara amu hpe dai kaw nna 1950ning June shata 5ya shani, Madu Yesu lamu mungdan de woi la ai shani du hkra nsim nsa shakut sharin let gun hpai lai wa sai. Grau nna, Mandalay kaw nna lung ai Jau ni nhtang mat wa sai hte Columban Jau ni hpe mung japan ni n htawng  bang tawn ai 1944-45 ning laman hkan sara gaw myitkaji,gawngrun nga ai hpung masha ni hpe nyup nsha kawan katsan n-gun jaw bau sin ya sai. Dai ten hta buga jau n nga shi ai majaw Nawku hpung hpa baw byin wa na ngu ai hpe karai kasang chyu sha chye lu ai aten rai nna yak kyin nga ai.

SARADAW GRAWNG A MA PRAT
            Sara Claude Zinghtung Gam hte sara jan Anastasin lazum Htu gaw Shadang sha 5 hte shayi sha 3 lu ma ai. La hte Tang gaw nnga mat sai. Gam (Htung Htoi) gaw Gumhpraw dum amu hte ya Du mare e nga nga ai. Naw (Grawng ) gaw wasaradaw Grawng re. kaw lum hte lu gaw Franciscan Mama tai ma ai. Roi (Doi) gaw B.Ed.Janmau la nna jak sara L.Tu lum hte dinghku shang nna Edin e nga ai. Johnny Tu gaw Putao ginwang na Mungbawng hpung amu  madu galaw nna sarama Agu Ning Ram (lu) hte dinghku de nga ai.
Saradaw Grawng gaw 1939 ning, March shata 20ya shani lunghkat mare kaw shangai sai. Wajau B.Way shi hpe Pawlu mying jaw nna kashin kamun hkam ya sai. Jawng lung ram wa ai hte lung hkat hte Tingsing pa na jawng kaw sa lung magang ai. Dai hpang 1950 ning hta Manmaw san Columban Jawng kaba de htawt lung ai.

JAU TAI JAWNG KAJI DE
          Paul Grawng gaw sum nung shingdi ai hte laika hpaji grai shakut nna nyan mung kaja ai hte wenyi lam hta kam ram ai kasi madun ai . Shing rai 1952ning hta manang ni marai manga hte Mogok  Jau Tai Jawng kaji, de dat dat mu ai. Jau Earmon Magee, Gerd o’Brien, Edward McGovern ni jau tai jawng hpe yu ma ai. Jawng dat tim nta bu ga de nwa ai sha dai kaw nga ma ai.1953 ning hta Maymyo jau Tai jawng kaji de bai htawt lung ai. Dai kaw yu ai jau ni gaw John Burke, Eelix U lia,John U Mg Gale hte Pinto ni rai ma ai. Makam masham   hte kaga ra ai lam ni hpe jau tai jawng kaw sharin ya nhtawm mungkan hpaji hpe gaw san Albert lahta Tsang jawng kaw sharin ya ma ai.
          Paul Grawng gaw 1957ning hta tsang 10 awng la nna, latin sharin jat shakat la nhtawm 1958 ning hta Yangon jau tai Dakkansu de matut sa wa sai.

JAU TAI DAKKASU
            Shawng de jau tai Dakkasu hpe Malaysia mung penang mare de sa lung ra ai. 1957ning kaw nna Yangon mare. Mali hka Road No.14 kaw hpaw sai. 1958 ning kaw nna Jesuit jau ni yu sai.Ndai kaw 3 ning philosophy hpaji  hte kaga ra ai lam ni hpe sharin ai. Bai 4 ning gaw Theology hte  kaga ra ai hpaji sharin nna Jau Tai Dakkasu kaw dai ten hta 7 ning sharin la ra ai. Brother Paul zinghtung Grawng gaw 1965 ning February shata hta hpaji sharin la ngut sai.

JAU TAI AI
      1965ning March shata 27 ya shani Manmaw Mare San Patrick nawku Htingnu kaw wasaradaw John Howe a lata hta jau shatai aya hkam la nna, wunpawng myu sha ni hta na shawng nnan kahtawlik Jau tai wa sai hte labau nnan hpang sai.
    Mama, Brother ni law law hte hpung masha shawa mun mi Jan du sa sakse hkam masai.

MAGAM GUN HPAI AI
            Jau tai ai hpang, Nmawk mare kaw jau o’Brien hte nga nna magam gun ai. 1966 ning hta Manmaw de bai wa nna Boarder ni hpe yu lajang let amu gun ai.1968 ning hta  Yangon Jau Tai Dakkasu kaw wenyi nshat jaw wa tai ya ai

SARADAW TAI AI
        1976 ning hta Wunpawng Buga de Kahtawlik Hpung du shang ai 100 ning hpring sai. Buga Nawku Hpung majing shatai na mung ra wa sai. Buga Nawku Hpung majing tai na matu buga saradaw ra nga ai. Shing rai Nawku Hpung gaw wa jau Paul Zinghtung Grawng hpe saradaw aya dang ya nna buga nawku hpung shagrin na ra sharawng ai hte maren lajang sa wa sai. Shing rai ,1976 ning April shata 3ya shani, Wa Saradaw John Howe a lata hta, Wa jau Paul Zinghtung Grawng Saradaw aya hkam la sai. 
        April shata 4ya shani Jau Peter Malang Nawng maw hte Joseph labang Tu hpe Jau shatai aya jaw nna, Saradaw magam hpe gun hpai hpang wa sai. 1977 ning hta Saradaw John Howe gaw sagu rem sumdoi ap ya let, Saradaw Garawng hpe Hpung  up (Sagu rem ) aya ap ya da sai rai.

GUMHPRAW JUBALI
            1990 ning hta Wa Saradaw Paul Zinghtung Grawng jau tai ai 25ning hpring sai. Yak hkak ai lam law law nga ai. Rai tim karai wa a chyeju hte awng dang nga ai. Hpung masha ni law jat dingyang rai nga ai. Jau, Mama, Brother hte Tarahkaw sara ni law jat wa nga ai. Myit su ai hpung masha ni law jat wa nga ai. Nawku Jawng, dum nta ni gap jat wa nga ai. Hpaji sharin ai shayi shadang sha ni law htam wa nga ai. Ndai chyeju  ni hpe Wa Saradaw Grawng a lata hku nna Nawku Hpung ting hpe jaw ya nga ai. Dai majaw Wa Karai Kasang hpe laklai chyeju dum ra ga ai. Ndai chyeju dum shakawn ai hku nna Jubali Poi galaw ra ga ai.

Jubali poi hpe hkap la ai hku nna, grau kangka wa ai, makam masham ngang kang ai, chyoi pra ai hkristan dinghku de sha ai, alu bang shakut ai, kashu kasha ni hpe  atsawm sha bau maka ai, hpaji hparat chye chyang kung hpan hkra shakut ai, shada tsawra kahkyin gumdin ai, lamu mungdan du ging ai hta n-ga, ndai dinghta ga ntsa e mung karai wa a chyeju hpe lani hte lani grau grau nna hkam la ging ai ni tai wa na matu shakut ga law.

2014 NING WA SARADAW A CHYEJU DUM MISSA
          Wa Saradaw a  shangai nhtoi (75)ninghpring chyeju shakawn hte jau tai ai (49) ning hpring hte Saradaw mu gun ai (38)ning hpring chyeju shakawn missa hkungga kaba hpe 2014 ning June shata (19) ya shahpawt (7:00) am ten Mandalay mare kaba, Madu Yesu a salum ning sang Nawku Htingnu kaba kaw galaw la lu sai.
       Chyeju madu Wa Saradaw Kaba Paulu Zinghtung Grawng a jau tai ai (50 ) ning hpring chyejuy dum Ja Jubili poi kaba hpe Myitkyina Sasana Hku lit woi awn let Myitkyina, Edin mare San Luka Chyum Hkawlik kaw nhtoi ( April 18, 2015) ya shani Kabu gara, Awng dang ai hte galaw la lu saga ai rai.

WA SARADAW A MANOI GA (MOTTO)
          “Nye a chyeju na a matu ram nga ai. Masha a gawng kya ai hta nye a Ninggun atsam hkum tsup ai. Dai re ai majaw Hkristu a ninggun atsam gaw nye a ntsa e a up nga u ga ; nye a gawng kya ai hta ngai grau nna gumrawng na ra sharawng nga nngai”(2kor.12:9)

BREVELY IN BURMESE.
 
*dkPf;csKyfq&mawmfaygvfZdefxkef;*a&mif\twåKywådtusOf;

rdbtrnf                     -"r®q&muavmifa'Zdefxkef;*rf + a':temwpD;,mvZGrfxk
arG;ouú&mZf                 -1939ckESpf?rwfv(20)&uf
arG;&yfajr                    -vHkcwf&Gm
nDtpfudkrsm;         -nDtpfudkarmifESr(8)a,muf&SdjyD;q&mawmfonf'kwd,ajrmufom;jzpfonf/
aq;aMumjcif;puúm&frif; wl;cH,ljcif; -bkef;awmfMuD;bD.a0;\vufawmfwGifaygvftrnfjzifhaq;aMumjcif; udkcH,lonf/
1952ckESpfwGif  -taygif;azmf(5)OD;jzifhrdk;ukwf&Sd&[ef;jzpftMudKoifausmif;odkU0ifa&muf vmonf/
1957ckESpfwGif  -wuúodkvf0ifwef;udkajzqdkatmifjrifcJhonf/
1958ckESpfwGif  -&efukef&[ef;jzpfwuúodkvfodkUwufa&mufcJhonf/
1965ckESpf?rwfv(27)&uf  -ucsifrsdK;EG,fpkrsm;xJrSyxrOD;qHk;&[ef;jzpfvmcJhonf/
1976ckESpf?{jyDv(3)&uf   -ucsifrsdK;EG,fpkrsm;xJrSyxrOD;qHk;q&mawmfjzpfvmcJhonf/
1977ckESpf        -jrpfMuD;em;omoem\odk;xdef;q&mawmft&mqufcHonf/
2003ckESpf        -rEåav;*dkPf;csKyfomoemodkUajymif;a&TUtrIawmfxrf;aqmifcJhonf/
2015ckESpf?{jyDv(3)&uf   -&[ef;0gawmfESpf(50)jynfUESifhq&mawmf0gawmfESpf(39)jynfUcJhonf/
1976ckESpfq&mawmfodu©mcH,ljyD;aemuf raemiftm;c&pf,mefraemiftjzpfaq;aMumjcif;ay;umuifyGef;wyfay;
cJhonf/xdkUaemufjrefrmEdkifiHq&mawmfMuD;rsmtzGJUcsKyf(CBCM)\OuúXtjzpf(2)Mudrfwm0efxrf;aqmifcJhonf/
2013ckESpfrSpí toufjynfUtjidrf;pm;jzifhtem;,lonf/
 Matsing: - Hkumtsup ai lam nnga ai.Kachyi mi sha ka da ai. Shut ai lam nga yang mara dat ya, jahkum shatsup garum marit.

 KADUN AI HKU SAWK SAGAWN TANG MADUN AI;
SARA YAWHAN NHKUM NAW SENG.

No comments:

Post a Comment